BESİN ZİNCİRİNDE ENERJİ AKIŞI
Besin zinciri:Besin zincirinin başlangıcında üreticiler bulunur. Çünkü bu canlılar güneş ışığını doğrudan kullanabilirler. Üreticiler güneş enerjisini dönüştürüp bünyelerinde tutabilirler. Bu yetenekleri sayesinde kendi besinlerini kendileri üretebilirler. Bazı üretici canlılar; bitkiler, algler, klorofilli bakterilerdir. Üretici (ototrof) olan bu canlılar inorganik maddelerden fotosentez yaparak organik madde ve oksijen üretirler.
Besin zincirinde tüketici denen canlı grupları da vardır. Her canlı yaşamını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyar. İşte besin zincirindeki tüketici canlı grubundaki canlılar ise bu enerji ihtiyacını üreticilerden karşılarlar. Yani besinlerini kendileri yapamaz, dışarıdan hazır olarak alırlar. Besinlerini dışarıdan alma şekillerine göre tüketici canlılar 3’e ayrılırlar. Sadece et ile beslenen canlılara etobur canlılar denir.Örneğin; timsah, kertenkele, baykuş. Sadece ot ile beslenen canlılara ise otobur canlılar denir. Örneğin; tavşan, maymun, koyun. Hem et hem de ot ile beslenen canlılara ise hepçil canlılar denir. Örneğin; insan, tavuk, ayı.
Bir de besin zincirinin her basamağında bulunabilen çürükçül canlılar vardır. Çürükçül canlılar toprağa düşen bitki ve hayvan artıklarını çürüterek toprağa karıştırırlar. Örneğin; mantar, bakteri.
Doğada bu şekilde birbiriyle ilişkili birçok besin zinciri vardır. Bu besin zincirlerinin hepsi besin ağı olarak adlandırılır.
FOTOSENTEZ:
Fotosentez için gerekli olan maddeler: Canlı organizma, ışık, klorofil, su ve karbondioksit
Fotosentezin canlılar için önemi: Fotosentez bitkinin kendine besin yapma aracıdır. Bitki fotosentez ile hem kendine besin yapar hem de fotosentez sonucu ürettiği besinleri karbonhidrata çevirerek diğer canlıların besin ihtiyacını karşılar.
SOLUNUM
Solunum canlılar için önemi: Solunum canlılar için çok önemlidir. Çünkü canlı ihtiyaç duyduğu enerjiyi solunumdan elde edebilir. En önemlisi ise yaşamsal faaliyetlerin devamı için solunum gereklidir.
a.Oksijenli Solunum: Besinlerin oksijenle yakılması sonucu enerji edilmesidir. Oksijenli solunum sonucunda bol miktarda karbondioksit üretilir. Hayvan, bitki, mantar ve bazı bakteriler oksijenli solunum yaparlar.
b.Oksijensiz Solunum: Besinlerin oksijen kullanılmadan doğrudan yakılmasıyla enerji edilmesidir.Busolunum türünü ilkel canlılar yapmaktadır. Fakat bitki ve hayvanlar oksijenin yetersiz olduğu durumlarda bir miktar fermantasyon yaparlar. Örneğin; bira, şarap, kolonya, sütten yoğurt yapımı fermantasyondur.
Solunum ile Fotosentezin Karşılaştırılması:
Denklemlerinden görüldüğü gibi solunum ve fotosentez birbirinin tersi denklemlerdir. Fotosentezde giren ürünler solunumda çıkan ürünlerdir. Solunum sürekli yapılırken, fotosentez sadece ışık varlığında yapılabilir
Yorum Gönder