3.Sınıf Fen ve Teknoloji Çevremizdeki Işık ve Sesler Konu Anlatımı

3.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ

ÇEVREMİZDEKİ IŞIK VE SESLER KONU ANLATIMI 

Işığın Görmedeki Rolü
Gündüzleri çevremizdeki varlıkları kolayca görebiliriz. Akşam olunca varlıkları görmekte zorluk çekeriz. Varlıkları görmek için ışığa ihtiyaç duyarız. Gözlerimizi kapattığımız zaman her yer karanlık olur. Açtığımızda ise çevremizdeki cisimleri ve ışığı görürüz.
Çevremizi iyi görebilmek için bulunduğumuz ortam iyi ışık almalıdır. Işık miktarı azaldıkça varlıkları görmemiz zorlaşır. Karanlıkta ise hiçbir şey göremeyiz.
Işık Kaynakları
Işık yayarak çevresini aydınlatan cisimlere ışık kaynağı denir. Işık kaynakları:
1. Doğal ışık kaynakları
2. Yapay ışık kaynakları
olmak üzere ikiye ayrılır.
Doğal ışık kaynakları Çevresine kendiliğinden ışık veren kaynaklara doğal ışık kaynağı denir.
Güneş
Yıldızlar
Şimşek
Ateş böceği
gibi kendiliğinden ışık yayan kaynaklar doğal ışık kaynaklarıdır.
En büyük doğal ışık kaynağımız Güneş’tir. Biz cisimleri güneşin yaydığı ışık sayesinde görürüz.
Yıldızlarda doğal ışık kaynaklarımızdandır. Kendi ışıklarını kendileri üretirler.
Yapay ışık kaynakları
İnsanlar tarafından yapılan ışık kaynaklarına yapay ışık kaynakları denir.
Mum
El feneri
Ampul
Trafik lambaları
Arabaların farları
Cep telefonları
Odun ateşi
Meşale
Gaz lambası
Deniz feneri
vb. kaynaklar yapay ışık kaynaklarıdır.
Ay bazı geceler gökyüzünde parlak halde görünmesine rağmen bir ışık kaynağı değildir. Ay, güneşten aldığı ışığı yansıtır.
Sesin İşitmedeki Rolü
Kulağımızın duyabildiği titreşimlere ses denir.
Canlıların çevreleriyle iletişim kurabilmesi için görmeleri ve duymaları gerekir. Sesleri kulaklarımızla duyarız. Sesleri duyabilmemiz için cisimleri görmemiz şart değildir. Bazı cisimleri görmediğimiz halde seslerinden tanıyabiliriz.
SES KAYNAKLARIÇevremizde ses oluşturan ve ses çıkaran cisimlere ses kaynağı denir. Ses kaynakları doğal ve yapay ses kaynakları olmak üzere iki çeşittir.
1) Doğal Ses Kaynakları
Doğada var olan seslerdir. Gök gürültüsü, rüzgar uğultusu, dalga sesi, yağmur, dolu, şelaleden akan su sesi, volkanik patlamalar ve hayvan sesleri gibi kendiliğinden ses çıkaran kaynaklar doğal ses kaynaklarıdır.
2) Yapay Ses Kaynakları
insanlar tarafından oluşturulan seslere yapay sesler denir.
Müzik aletlerinden çıkan sesler,
Taşıtların sesleri,
Telefon ve zillerin sesi gibi dışarıdan bir etki ile oluşturulan kaynaklar yapay ses kaynaklarıdır.
Sesleri Nasıl Duyarız
Sesler kaynağından çıktıktan sonra ışık gibi yayılır. Kulağımız bu sesleri toplar. Böylece kaynağından çıkan sesi duymuş oluruz.
Bir kaynaktan çıkan ses, bir su damlasının durgun suya düştüğünde oluşturduğu halkalar gibi yayılır. Ses dalgalar halinde yayılır ve gözle görülmez. Ses dalgaları ne kadar yakınsa o kadar iyi duyarız. Ses kaynağına yaklaştıkça sesin şiddeti artar, sesin kaynağından uzaklaştıkça şiddeti azalır. Şiddetli sesler rahatsızlık vermekle kalmaz uzun süre gürültülü ortamlarda bulunanlarda işitme kaybı olur.

Ses havada dalgalar halinde yayıldığı gibi suda ve katı maddeler üzerinde de dalgalar halinde yayılır.
Ses en hızlı katılarda yayılır. Sonra sıvılarda, en yavaş ise gazlarda yayılır. Ses boşlukta yayılmaz.
Işık sesten daha hızlı yayılır. Bu yüzden gök gürültüsünden önce ışığı görürüz.
Ses kirliliği
Düzensiz veya şiddeti yüksek, kulağa hoş gelmeyen seslere gürültü veya ses kirliliği denir.